Zout vind je tegenwoordig in vele soorten, maten en kleuren. Wat is nu goed zout? Waarom is het ene zout de andere niet? We vergelijken hier tafelzout, Himalyazout, (Keltisch) zeezout, fleur de sel en bamboezout met elkaar. En helderen ook meteen even enkele misverstanden rondom zout(en) op. Spoiler: we hebben niet zozeer minder zout nodig, alswel béter zout.

Tafel- of keukenzout: mooi wit en vaak gejodeerd, maar chemisch en geraffineerd

Gewoon tafel- of keukenzout wordt op chemische wijze gewonnen uit bijvoorbeeld zeezout. Tafelzout is dusdanig bewerkt, waaronder gebleekt voor de witte kleur, dat er alleen nog maar natriumchloride in zit. En natriumchloride heeft een negatief effect op je bloeddruk, wanneer je er teveel van nuttigt. Keukenzout mist daarnaast veel belangrijke mineralen, die echt zeezout wel heeft, evenals spoorelementen. Aan tafelzout wordt ook vaak jodium toegevoegd (gejodeerd zout of JOZO zout) Jodium is een belangrijk spoorelement, dat van nature echter ook voorkomt in zeevis, eieren, zuivel en zeewier. Over tafelzout kunnen we daarom kort zijn: hoe stralend gebleekt dan ook, het is niet gezond voor je. 

Himalayazout; een steenzout die helaas niét uit de Himalaya komt

Himalaya zout is steenzout uit Pakistan, dat diep uit de 2de grootste zoutmijn ter wereld, Khewra genaamd, wordt gewonnen. Deze mijn ligt ongeveer 300 km van de Himalaya vandaan. Deze Khewra is eigendom van de Pakistan Mineral Development corporation en hier wordt jaarlijks 300 miljoen kg zout gewonnen. De roze kleur krijgt Himalayazout door ijzeroxide, roest dus. De naam Himalaya slaat op het woord Haliet, wat een ander woord is voor steenzout en heeft dus verder niets met de Himalaya te maken. Vitaliserende krachten, dat zeezout wél heeft vanwege blootstelling aan zon en water, heeft Himalayazout veel minder, omdat het onderaards wordt gewonnen. Het is in zekere zin dus uitgedoofd zout, met minder diverse mineralen en spoorelementen als zeezout.

Keltisch zeezout: meer magnesium en sulfaten, minder zout van smaak

Keltisch zeezout, ook sel de Guérande of sel de Bretagne genoemd, bevat meer magnesium vanwege de zure kleiresten en is daardoor wat minder zout van smaak. Het grijze Keltisch zeezout bevat tot 10% andere mineralen dan natrium of chloride, overwegend sulfaten en magnesium. Te veel sulfaat kan leiden tot dehydratatie en irritatie van het darmkanaal. Keltisch zeezout wordt gewonnen in zoute moerasgebieden in Bretagne. Meer precies uit Guérande, een gebied ten noordwesten van waar de rivier La loire uitmond in de Atlantische oceaan. Keltisch zeezout is minder zuiver dan Fleur de sel, omdat het niet natuurlijk gefilterd is zoals Khoisan fleur de sel, via een 2000 meter natuurlijke barrière en filter van kalksteen, kwatszand, klei en schepbedden.

Fleur de Sel: kostbare bloemen van zuiver zeezout

Het kostbaarste en meest zuivere zeezout is Fleur de Sel. Dit bestaat uit broze, fraaie kristallen met een unieke smaak. Wanneer een bekken met vers zeewater gevuld is, ontstaat er na 8 dagen bij de juiste weersomstandigheden een eenmalig dun vliesje van zout op het water. Het water moet hiervoor opgewarmd zijn tot 37 graden. Het vliesje bestaat uit fijne en lichte kristallen die als anjers aan de oppervlakte drijven. Vandaar de naam Fleur de Sel (bloemen van zout). Na een paar uur, verdwijnt het vliesje; het zout zinkt naar beneden. Het vliesje moet dus op het juiste moment heel voorzichtig van het water worden geschept. Slechts maximaal 5% van de zoutoogst wordt fleur de sel. Het is puur en ongeraffineerd. In een zoutbekken blijft namelijk 95% van het zout op de bodem liggen. 

Belangrijk verschil tussen Khoisan fleur de sel en andere fleur de sel

Het zout voor Khoisan fleur de sel wordt gewonnen uit de Atlantische Oceaan bij Velddrif, een vissersdorpje in Zuid-Afrika, 200 km ten noorden van Kaapstad. Als enig zeezout ter wereld gaat Khoisan fleur de sel door een 2000 meter lange ondergrondse barrière naar een onderwater zoutmeer, tussen de Atlantische Oceaan en de zoutpannen. Onderweg wordt het op natuurlijke wijze gefilterd door schelpbedden, kwartszand, klei en kalksteen, waardoor Khoisan fleur de sel geen last heeft van zware metalen of verontreiniging. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Middellandse Zee, die tot één van de meest vervuilde zeeën ter wereld behoort. Daarom is Khoisan fleur de sel zuiverder dan fleur de sel afkomstig uit bijvoorbeeld Frankrijk, Ibiza of Mallorca.

Bamboe zout: gebrand zeezout met medicinale eigenschappen

Bamboezout (Jukyeom) is een unieke zoutsoort uit Korea, gemaakt van zeezout uit de Gele Zee. Het werd er 1000 jaar geleden ontwikkeld door monniken als gezondheidsremedie voor de Koreaanse bevolking. Hierbij wordt zeezout in holle bamboestengels gegoten en vervolgens langs beide kanten dichtgemaakt met mineraalrijke klei en gebakken met dennenhout in een hete oven. De bamboe verbrandt tot as en wat overblijft zijn witte zoutpilaren die in stukjes worden gebroken, waarna men het hele proces herhaalt. Tot 8 keer, naargelang de kwaliteit die men nastreeft. De laatste (of negende) keer wordt er hars gebruikt om het zout te smelten op 1300 °C. Het zout verandert in een vloeistof en wordt na afkoeling een steenharde massa die verpulverd wordt tot het gegeerde bamboezout.

Bamboe Salz of Bambu Salz: alkalisch, zwavelrijk en vrij van onzuiverheden

Tijdens de herhaaldelijke bakprocessen worden de onzuiverheden in het zout verwijderd of geneutraliseerd. Mineralen zoals calcium, kalium, ijzer, koper en zink, worden verhoogd, mede omdat de mineralen uit bamboe, klei en dennenhout ook overgaan in het zout. Tevens krijgt het bamboezout door het verbrandingsproces een hoog zwavelgehalte. Dit maakt het zout heel alkalisch, met een pH-waarde tussen 9 en 12. Bamboezout kan dus neutraliserend werken bij zure voeding, welke een goede voedingsbodem vormt voor vele ziekten. Bamboezout wordt gelabeld volgens het aantal keer dat het gebrand is: 1x, 2x, 9x. Hoe meer het zout gebrand wordt, hoe donkerder ook de kleur en hoe krachtiger de werking.